Oświetlenie hali - zmniejszenie zużycia energii
Nie można również zapomnieć o komforcie pracy pracowników. Oświetlenie na halach i magazynach powinno być najwyższej wydajności. Dochodzą do tego zaawansowane metody sterowania, pozwalające na regulację natężenia oświetlenia oraz na współpracę z czujkami ruchu. Wszystko to przekłada się to na znaczne zmniejszenie zużycia energii.
Coraz częściej dla przemysłu wybiera się bezpieczne, oszczędne oraz z długim okresem bezawaryjnego działania oświetlenie wykonane w technologii LED. Oprawy winny zachować stabilność parametrów przez długi okres ich użytkowania. Do podstawowych parametrów, które należy brać pod uwagę przy doborze źródeł światła w danym zakładzie należą: rozkład światła oraz jego natężenie. W każdym przypadku oświetlenie musi być dobrane do indywidualnych wymagań danego miejsca pracy.
Wymagania, normy i przepisy dotyczące oświetlenia hal i magazynów
Magazyny oraz hale produkcyjne jako miejsca pracy ludzi podlegają przepisom kodeksu Pracy; w tym warunkom dotyczącym oświetlenia. W polskim prawie jest to Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów BHP oraz Polskie Normy dotyczące oświetlenia elektrycznego w pomieszczeniach pracy:
- PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach.
- PN-EN 12665:2008 Światło i oświetlenie – Podstawowe terminy oraz kryteria określania wymagań dotyczących oświetlenia.
W pewnych rodzajach działalności przemysłowej prawodawca narzuca inne wymagania dotyczące podstawowych parametrów oświetleniowych, takich jak: natężenie światła, rozkład luminacji, olśnienie, kierunkowość światła, oddawanie barw i wygląd barwy światła, migotanie.
Rodzaje oświetlenia wybierane do hal i zakładów produkcyjnych nie powinny wpływać na stan towaru w magazynach. Muszą one generować minimalną ilość ciepła. Oprawy świetlówek montowane w halach nie mogą męczyć wzroku pracowników. Profesjonalne oświetlenie podnosi wydajność pracy pracowników oraz zwiększa bezpieczeństwo stanowisk pracy. Oświetlenie powinno być równomierne, dlatego stosuje się szereg lamp.
Oświetlenie hal i magazynów – oprawy
W oprawach stosuje się technologię LED. Lampy świecą pełnym strumieniem świetlnym natychmiast po ich załączeniu i z taką samą mocą przez cały czas pracy oraz odzwierciedlają kolory otoczenia. Należą do rozwiązań bezpiecznych dla środowiska bo nie zawierają rtęci, ołowiu, itp. Zużywają mniej energii, dzięki czemu do atmosfery trafia mniejsza ilość dwutlenku węgla. Chociaż takie rozwiązanie jest droższe to daje lepsze warunki i bardzo często wypiera już inne technologie.
Zależnie od charakteru produkcji oprawy mogą posiadać dodatkowe zabezpieczenia w postaci filtrów lub wzmocnień: hartowane szyby lub ażurowe siatki chroniące ich powierzchnię przed uszkodzeniami mechanicznymi. Do powyższych należy zaliczyć odporność na wilgotność wyrażoną w stopniach IP. Klosze winny odznaczać się dużą wytrzymałością, dlatego bardzo często na ich wykonanie wybierane są odporne poliwęglany.
Rodzaje, zastosowanie i przegląd lamp przemysłowych
Oświetlenie do zakładów produkcyjnych, powierzchni magazynowych oraz miejsc o specyficznych warunkach musi spełniać normy jakościowe oraz technologiczne warunkujące ich bezawaryjną pracę oraz długą żywotność. Jakość oświetlenia w istotny sposób wpływa na wydajność pracowników. Kubatura przemysłowa jest z reguły na tyle specyficzna, że wymaga specjalnego podejścia w zakresie projektowania, doboru oraz montażu lamp i źródeł światła.
Oświetlenie stanowisk przemysłowych
Jakość wykonywanej pracy na stanowisku o charakterze przemysłowym jest uzależniona od koordynacji wzrokowo-ruchowej. Należy przez to rozumieć zarówno miejsca montażowe w halach produkcyjnych, jak również w warsztatach, aż po laboratoria. W związku z powyższym wybór rodzaju oświetlenia oraz jego sposobu montażu jest tak kluczowy. Lampy przemysłowe można podzielić na kilka grup ze względu na sposób użytkowania oraz technologię produkcji:
- oprawy hermetyczne,
- naświetlacze metalo-halogenowe,
- lampy przemysłowe High-Bay,
- oprawy sterylne,
- oprawy kanałowe
Podczas wyboru oświetlenia ważne jest, aby określić warunki w jakich będą montowane lampy. Nieodzowne jest także stwierdzenie narażenia na kontakt z wodą i wybór odpowiedniego stopnia IP, który zapewni właściwą odporność na warunki atmosferyczne. Należą do nich tak zwane oprawy hermetyczne (co najmniej stopień IP65). Następną ważną kwestią jest także rodzaj użytego materiału na obudowę. W warunkach przemysłowych najczęściej stosowana jest obudowa z tworzywa sztucznego typu ABS, aluminium, a na klosz wybierany poliwęglan. Takie dobory gwarantują dużą odporność na warunki środowiskowe, a przez to również wydłużają żywotność. Niewątpliwie dogodnym rozwiązaniem jest wybór opraw z naświetlaczami , które odznaczają się energooszczędnością, natychmiastową gotowością do pracy. W pomieszczeniach wysokich (np. magazyny wysokiego składowania) sprawdzą się lampy przemysłowe typu High Bay potocznie nazywane kubełkami przemysłowymi. Zawiesza się je na specjalnych linkach dostosowując wysokość montażu. Pomieszczenia o podwyższonych wymaganiach sanitarnych, np. sale szpitalne, gabinety, laboratoria wymagają zastosowania opraw sterylnych. Dla dużych powierzchni produkcyjnych czy magazynowych sprawdzą się modele kanałowe. Natomiast do zadań specjalnych w warsztatach przydadzą się lampy na wysięgniku lub długim kablu. Klasyfikując wytrzymałości mechaniczne (IK) należy brać pod uwagę stopnie ochrony przed uderzeniem. Pozwala to określić stopnie ochrony, jakie zapewnia obudowa urządzenia przed zewnętrznymi czynnikami mechanicznymi. Skala: od 00 (brak ochrony) do 10.
Projekt oświetlenia hali
Projektując oświetlenie przemysłowe hali produkcyjnej należy pamiętać o kilku ważnych czynnikach:
- powinno posiadać odpowiednie natężenie oświetlenia i równomierność, zarówno w zasięgu wzroku, jak również w otoczeniu miejsca wykonywanej pracy
- musi eliminować efekt olśnienia i zapewniać dobry rozkład luminacji,
- posiadać dobrze dobraną barwę światła i współczynnik oddawania barw.
Niewątpliwie każdy system oświetlenia przemysłowego hal produkcyjnych magazynowych i fabryk musi spełniać wszystkie wymagania normy PN-EN 12464- 1. Prawidłowe oświetlenie miejsc pracy musi spełniać wiele warunków, które wynikają m.in. z psychofizjologii, ekonomii i estetyki.
Tworząc projekt oświetlenia hal należy uwzględnić warunki techniczne i jakościowe. Umożliwi to dobranie odpowiedniego systemu do potrzeb specyfiki pracy. Całkiem inaczej przebiega proces tworzenia projektu do nowego obiektu przemysłowego. A jeszcze inaczej opracowuje się modernizację systemu oświetlenia hal produkcyjnych.
Właściwemu rozmieszczeniu źródeł światła, odpowiednia barwa i natężenie przeciwdziałające efektowi olśnienia, co wpływa na redukcję oznak zmęczenia u pracowników. W konsekwencji obniża ryzyko wypadków i niepożądanych zdarzeń na stanowiskach pracy.
